FIP :Feliene Infectieuze Peritonitis
Een groot taboe in de kattenwereld!
Voorwoord
In de cattery wereld is FIP een woord dat zeer moeilijk kan worden uitgesproken.
Wanneer bij een cattery een kat, of een verkocht kitten sterft aan FIP, wordt dit meestal met de grootste omzichtigheid verborgen gehouden, uit angst een blaam over de cattery te krijgen.
Deze handelswijze wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een gebrek aan correcte informatie en de vele, vele bakerpraatjes rond dit onderwerp.
In de hoop dit taboe te kunnen doorbreken probeerde ik wat verduidelijkende gegevens op een rijtje te zetten.
De geraadpleegde bronnen hiervoor zijn :
www.dapsirius.be
www.dr-addie.com
Graag mijn dank aan : dr. Delphine Criel (dierenarts, werkzaam in dierenartspraktijk Sirius te Mechelen) aan dr. Gerda Van De Werf (dierenarts werkzaam in dierenartspraktijk Sirius te Mechelen.) en aan de dr. Els Cornelissen labo virologie Rijks Universiteit Gent voor het nalezen en becommentariëren van deze tekst.
Wat is FIP ?
FIP is een belangrijke doodsoorzaak bij katten. De ziekte wordt veroorzaakt door een coronavirus. Bijna alle katten zijn drager van dit coronavirus. Het virus vermenigvuldigt zich binnenin de kat, en tijdens deze vermenigvuldiging kan er af en toe iets foutlopen, waardoor het virus muteert. Door zulke mutaties ontstaat het eigenlijke FIP-virus dat de kat zwaar ziek kan maken. (Je zou het kunnen vergelijken met kanker bij de mens: al onze cellen vermenigvuldigen zich, en als hierbij een fout gebeurt kan een ‘slechte’ cel zich verder delen en een tumor veroorzaken.)
Men spreekt van Feliene (kat) Infectieuze (ontsteking) Peritonitis (buikvlies).
Deze benaming is niet helemaal correct omdat het niet een ontsteking is van het buikvlies zelf, maar een ontsteking van de bloedvaten (vasculitis) die in het buikvlies lopen.
Waarom het FIP virus bij de ene kat wel ontstaat en bij de andere niet is niet duidelijk.
De ziekte kan zich in twee vormen voordoen :
Natte FIP.
Dit is de acute vorm van deze ziekte. In dit geval zijn vele bloedvaten beschadigd.
Wanneer dit in de buikholte voorkomt, zwelt de buik op door buikwaterzucht (ascites).
Bij beschadiging van de bloedvaten in de borstholte, lekt er vocht in de borstholte en krijgt de kat ademhalingsproblemen. De verdere symptomen zijn: koorts, verlies van eetlust, vermageren, geelzucht en bloedarmoede. De algemene toestand van de kat gaat zeer snel achteruit. Ze heeft nog enkele dagen tot hooguit weken te leven nadat ze FIP heeft gekregen.
Droge FIP.
Dit is de chronische vorm van de ziekte. Aanvankelijk zijn er vage klachten zoals verminderde eetlust, karakterveranderingen, sloomheid, verminderde activiteit. Er doet zich ook hier geelzucht voor die je kan waarnemen aan de binnenkant van het ooglid en de oren, die er geel uitzien. Vele katten vertonen eveneens symptomen in de ogen: de iris (het gekleurde deel rond de pupil) verandert van kleur en heeft vaak een troebel uitzicht. Bij zowel droge als natte FIP heeft de ziekte een dodelijke afloop.
De verkleuring van de iris en het troebel aspect van de ogen:
Bron : www.dr-addie.com
Dragers van het coronavirus.
84 % van alle katten (dit zijn bijna alle katten!) is drager van het coronavirus.
In catteries zou 5% van de dragers FIP ontwikkelen (hoewel het moeilijk is om hier een percentage op te plakken).
Aangezien bijna alle katten drager zijn, levert het bepalen van de antistof titers tegen dit virus geen eenduidige informatie.
Een kat met FIP heeft hogere titers, doch een perfect gezonde kat kan eveneens hoge titers hebben zonder daarom FIP te hebben.
Hoe verloopt de besmetting met het coronavirus?
Het coronavirus wordt uitgescheiden via de ontlasting, neus- en ooguitvloei.
Bij besmetting met het coronavirus, dat op zich een onschuldig virus is, zijn er geen ernstige gevolgen. De kat kan soms wat braken of wat diarree van voorbijgaande aard hebben.
Onderzoek en behandeling.
Het bloedonderzoek dat wordt gedaan om de diagnose FIP te kunnen stellen geeft slechts voor 90 % zekerheid.
De diagnose zelf kan pas na een autopsie worden vastgesteld (dus na het overlijden van de kat). Er zijn een aantal andere aandoeningen die eveneens deze symptomen geven, dus het is wel belangrijk dat de dierenarts alle mogelijkheden onderzoekt. Tot nog toe is er geen behandeling voor FIP. Door het toedienen van medicatie kan men het verloop wel vertragen, maar ook dit vertraagde verloop wordt gevolgd door het overlijden van de kat. Een reden om toch wel na te denken of onze huisvriend een onnodige lijdensweg moet ondergaan, en hier de beslissing te nemen welke voor u het meest in aanmerking komt.
De FIP-vrije cattery?
In realiteit bestaat deze cattery niet. Theoretisch gezien kan men proberen een cattery coronavrij te maken door 0,0 antivirustiters scorende katten in de cattery op te nemen en het aantal katten beperkt te houden. In de praktijk houdt dit dan ook in dat men deze cattery volledig van de buitenwereld moet afschermen. (je katten in een glazen bokaal?)
Immers: kattenshows, buitendekkingen, bezoekers die ook katten hebben, zijn uit den boze omdat de kat daar sowieso een coronabesmetting van oploopt. Eveneens wanneer je kittens de cattery verlaten, lopen ze elders corona op.
Het is een straatje zonder einde…
Hoe kan je het risico verkleinen dat het coronavirus muteert naar het FIP virus ?
• Minimaliseer de stress bij de kat. Beperk het aantal nieuwkomers in de cattery. Laat voldoende tijd tussen nesten.
• Maximaliseer de voeding.
• Maximaliseer de kattenbakhygiëne.
Is de fokker verantwoordelijk wanneer een kat FIP krijgt ?
Neen, tenzij de kat al ziek was op het moment dat ze verkocht werd. (Wat zeer snel na de verkoop zo duidelijk worden.)
Niemand kan voorspellen noch voorkomen of een kat FIP ontwikkelt.
Sommige fokkers geven een garantie van één jaar op FIP bij aankoop van een kittten. Dit is iets wat de fokker zelf bepaalt. Wel is het belangrijk dat de fokker zijn standpunt hierin duidelijk maakt zodat latere discussies kunnen worden vermeden.
Goede afspraken maken immers goede vrienden.
Wat kan je eventueel doen wanneer je de pech hebt dat je kat FIP ontwikkelt ?
Vermits er wetenschappelijk gezien nog niet veel tegen FIP te beginnen is, is het belangrijk het onderzoek hierrond te ondersteunen. In universiteiten moet men bij gebrek aan studiemateriaal gezonde katten besmetten en FIP laten krijgen om een oplossing voor het probleem te kunnen zoeken!
Sta me toe jullie te vertellen wat er gebeurde toen mijn 8 maanden oude, lieve katertje FIP kreeg :
Nadat het bloedonderzoek en de symptomen uitwezen dat er 90 % kans op FIP was (hij vertoonde ((ook)) de kenmerken van droge FIP), had ik een gesprek met mijn dierenarts rond de onderzoeken naar FIP. Ik besloot de wetenschap te helpen een middel naar FIP te zoeken.
De dierenarts regelde alles met de RUG (Rijksuniversiteit Gent), en de volgende dag bracht ik mijn katertje naar de praktijk waar een heel vriendelijke juffrouw van het onderzoeksteam te Gent me opwachtte. Ze gaf me uitleg over wat er met mijn katertje zou gebeuren. Hij zou meegaan naar Gent en daar onmiddellijk worden geëuthanaseerd op dezelfde manier als bij de dierenarts, waarna onmiddellijk de autopsie zou volgen. Immers, wanneer het katje bij de dierenarts zou inslapen en daarna naar de universiteit zou moeten vervoerd worden, zouden belangrijke organismen die moeten onderzocht worden onderweg afsterven . Ik begreep dit heel goed en nam afscheid van mijn katertje. Enkele dagen later vernam ik dat men heel veel belangrijke informatie rond wat er zich in zijn lichaampje afspeelde had kunnen verzamelen. Dit was voor mij een grote troost, ik was hem sowieso kwijt, maar nu had zijn dood een betekenis. Zijn dood helpt andere katten in de toekomst te beschermen. Hij is niet voor niets gestorven.
Besluit.
Je ziet: zowel voor dierenarts, fokker als eigenaar is FIP een enorm frustrerend probleem. Men kan de ziekte niet voorkomen, niet genezen en een juiste diagnose stellen is vaak heel moeilijk. Een vaccin geeft zo goed als geen bescherming… Vele fokkers, en sommige eigenaars krijgen vroeg of laat met FIP te maken.
Wordt het niet de hoogste tijd dat we dit grote taboe doorbreken en deze ziekte meer openheid geven en bespreekbaar maken?
Artikel samengesteld door Inge Muyldermans
Gepubliceerd met toestemming van Inge Muyldermans